|يادداشتی از دکتر ابراهيم برزگر، استاد گروه علوم سياسی دانشگاه علامه طباطبايی درباره‌ی موضوع عمل به تکليف و توجه به نتيجه در رفتار سياسی|

از پايان جنگ جهانی دوم به اين سو، توسعه يکی از مهم‌ترين موضوعات در محافل دانشگاهی کشورها بوده است؛ به نحوی که در دهه‌ی پايانی قرن بيستم، اغلب کشورها به بازنگری وضعيت خود در اين خصوص پرداخته‌اند. تعاريف متعدد و بعضاً متقاطع از توسعه سبب شده است که اين مفهوم همچنان جايگاه خود را در محافل علمی حفظ کند؛ به طوری که در دهه‌های اخير، مفهوم توسعه دست‌خوش تغييرات بسياری شده است. اغلب نظرياتی که در دهه‌های 50 و 60 ميلادی مطرح شده است توسعه را به عنوان دستيابی به ميزان بالای نرخ رشد اقتصادی معرفی کرده‌اند (تودارو،1366: 17).

بحث سبک زندگی را با عنوان مهارت‌های زندگی هم می‌توان نام نهاد که شامل چند مورد است. يکی خود آگاهيست يا همان اعتماد به نفس يا خودباوری که به نظر می‌رسد در حال حاضر جوانان ما بسيار به آن نياز دارند. از آنجايی که مخاطبين اصلی ما و افرادی که اينجا جمع شده‌اند، جوانان هستند البته بحث بايد گستره جامعه باشد، اما رويکردمان بيشتر نسل جوان و البته مخاطب دانشگاهی است. ممکن است خودآگاهی، اعتماد به نفس و خودباوری عيناً مترادف هم نباشند ولی تا حدودی مطلب را می‌شود به اين شکل درآورد. مقام معظم رهبری هم روی اعتماد به نفس ملی تکيه می‌کنند که فکر می‌کنم اگر اعتماد به نفس فردی نباشد، منجر به اعتماد به نفس ملی هم نخواهد شد.

در خصوص غايات دين و گستره‌ی حضور آن در عرصه‌ی جامعه دو تلقی متفاوت ارائه شده است. بر اساس برداشتی از دين، برخی بر اين باور شدند که هدف پيامبران از دين چيزی جز دعوت به خدا و آخرت نبوده است۱ و از اين روی معتقدند دين هيچ‌گونه رسالتی در خصوص اداره‌ی دنيا و دخالت در سياست و امثال آن ندارد.۲ لذا گستره‌ی دخالت دين را در معنويت و اخلاق، محدود مي­‌دانند. بر اساس اين مدعا که به جدايی نظری عرصه‌ی دين‌داری از گستره‌ی سياست‌ورزی محدود نشده بلکه به تفکيک عملی دين از سياست خواهد انجاميد، جايگاه پيشوايان راستين اسلامی به اداره‌ی امور جامعه و ولايت و سرپرستی همه جانبه‌ی آن ارتباط نيافته بلکه آنان فقط الگوهای عملی مردم در رويکرد اخلاقی و معنوی خواهند بود.

سوال اينجاست که اکنون ثمرات عينی جامعه غربی چيست؟ پاسخ بدين سوال معيارهای خاص خود را می‌طلبد. نوع جهان‌بينی و نگرش به غايت زندگی در جامعه غربی متفاوت است. اما به نظر نگارنده آنچه که واضح است اين است که فطرت بشری بالذاته ميل به کمال دارد و اگر در زندگی مسيری برای خويش برمی‌گزيند تلاشی است برای رسيدن به مرتبه‌ای بهتر در زندگی و شايد در نهايت به احساس رضايتمندی از حيات خويش.